Een VPN (virtual private network) geeft je online anonimiteit via een beveiligde verbinding. Met een VPN-verbinding verloopt al jouw internetverkeer via een VPN-server, waarbij persoonlijke gegevens worden beschermd via encryptie.

Hoe werkt een VPN?

Gebruik je websites van apps via het internet, dan stuur je gegevens naar andere servers op de achtergrond. Zoekopdrachten zijn bijvoorbeeld gemakkelijk naar jou terug te herleiden, en gegevens kunnen onderschept worden.

Met een VPN-verbinding gaan al jouw online activiteiten eerst via een VPN-server. Deze server dient als tussenstop tussen je apparaat en het internet. Het grote voordeel is dat jouw gegevens worden versleuteld en je IP-adres wordt afgeschermd.

Met een VPN blijft dus je locatie verborgen, en al je gegevens zijn versleuteld, ook voor je ISP. Zo beweeg je anoniem over het web, en je internetverbinding is veiliger.

Wat zijn de voordelen van een VPN?

Het is eenvoudig om aan de slag te gaan. Je installeert een VPN-app op je computer, telefoon of tablet. Vanaf dat moment verloopt je online verkeer via een versleutelde VPN-verbinding.

We noemen de drie belangrijkste voordelen:

1. Je locatie blijft verborgen

Het eerste grote voordeel is dat je locatie verborgen blijft. Je IP-adres is namelijk gekoppeld aan je fysieke locatie. Op basis van je IP-adres kunnen andere zien in welke stad je woont.

Probeer het maar eens door whatismyipaddress.com te bezoeken. Door gebruik te maken van een virtual private network verandert jouw IP-adres. Naast een betere privacy heeft dit nog enkele voordelen.

Je geografische locatie heeft invloed op de manier waarop online diensten content voorschotelen. Met name streamingdiensten zoals Netflix, die content aanbieden op basis van het land waar je woont. Ze gebruiken hiervoor je IP-adres.

Wanneer je vanuit Nederland Netflix opstart via een Amerikaanse VPN-server, dan denkt Netflix dat je in Amerika woont. Hierdoor zie je films en series die in Nederland niet beschikbaar zijn.

Let wel op, streamingdiensten zijn actief met het blokkeren van VPN-diensten om deze omzeiling tegen te gaan.

2. Je dataverkeer wordt versleuteld

Een tweede voordeel van een VPN is dat het al je dataverkeer wordt versleuteld. Zodra je verbinding maakt met een website, dan verstuur je persoonlijke informatie. Je IP-adres, maar soms ook je zoekgeschiedenis en andere voorkeuren.

Een VPN-server versleuteld deze informatie, en verbergt je IP-adres. Hierdoor wordt het dataverkeer onbruikbaar voor iedereen die jouw gegevens probeert te verzamelen.

Door gebruik te maken van een VPN kun jij dus internetten zonder digitale vingerafdrukken achter te laten.

3. Op afstand met een netwerk verbinden

VPN's worden vaak door bedrijven gebruikt om werknemers van buiten kantoor verbinding te laten maken met het bedrijfsnetwerk.

Een VPN creëert in wezen een "tunnel" tussen je computer en het bedrijfsnetwerk. Dit maakt het veel moeilijker voor iemand om gegevens te onderscheppen.

Nadelen van een VPN-verbinding

Door de vele reclames met alle voordelen lijkt een VPN-verbinding een no-brainer te zijn. Toch zijn niet alle providers betrouwbaar, ook zit je vast aan een betaalde abonnement. Hieronder noem ik alle nadelen op een rij.

• Het is een betaalde dienst: Het gebruik van een VPN-dienst is niet gratis. Het onderhouden van veilige servers wereldwijd kost nu eenmaal geld. Er zijn veel aanbieders, met ook verschillende kosten. Er zijn gratis VPN-aanbieders, maar die zijn beperkter en trager.
• Lagere internetsnelheid: Het gebruik van een VPN kan je internetsnelheid trager maken. Je maakt namelijk gebruik van een extra server, die ook nog eens zwaar beveiligd is met codering. Op je mobiel kan het zeker merkbaar zijn. In dat geval kun je het beste een proefperiode aangaan om het uit te proberen.
• Je verbinding kan geblokkeerd worden: Je verbinding kan worden geblokkeerd door firewalls, internetdiensten of providers. Veel platformen proberen te achterhalen of je gebruikt maakt van een VPN. Bedrijven willen je graag kunnen identificeren. Veel licenties zijn bijvoorbeeld gekoppeld aan een locatie of apparaat. Ook willen bedrijven en overheden graag illegale activiteiten kunnen opsporen.
• Betrouwbaarheid van een VPN-aanbieder: Je kunt er nooit zeker van zijn of je internetverbinding ook echt goed beveiligd is. Je installeert een app, en daarna hoop je dat je veilig bent. Vooral gratis diensten zijn niet van goede kwaliteit, en dus onbetrouwbaar. Controleer altijd de reviews over het bedrijf, en controleer in welk land het bedrijf gevestigd is.

Ben je echt anoniem?

Het antwoord is nee, je bent nooit helemaal veilig op het internet. Ten eerste is geen enkele verbinding 100% te beveiligen. Ten tweede kan een medewerker van een VPN-dienst meekijken, en jouw persoonlijke gegevens doorverkopen. De aanbieders beloven geen gegevens op te slaan, maar helemaal zeker ben je nooit.

Een bekende VPN-provider is in 2018 gehackt, waardoor alle dataverkeer een maand lang ingezien kon worden. Het komt er op neer dat je verkeer via VPN-servers meer kans heeft om getapt te worden. Want deze servers zijn vaker een doel voor aanvallers.

Heb je wel een VPN nodig?

Ons advies is om alleen een VPN-verbinding te gebruiken wanneer je met een openbare wifi-netwerk wilt verbinden, zoals op een vliegveld.

Het is ook nuttig voor het verbergen van je IP-adres voor bijvoorbeeld, je werkgever of ISP. En uiteraard wanneer je naar een land reist waar veel diensten door de overheid zijn geblokkeerd. Zoals in China en Iran.

Ten slotte kan een virtual private network je internetsnelheid trager maken. Ons advies is om een speedtest uit te voeren met en zonder VPN-service. Dan vergelijk je zelf het verschil in snelheid.

Het is goed dat mensen bewust worden van hun online privacy, maar ik ben geen fan van een extern bedrijf die je al je internetverkeer verwerkt. Dan schiet je echt je doel voorbij.

Het klopt dat je IP wordt verborgen als je een VPN gebruikt, maar je IP kan wel door het bedrijf zelf gelogd worden. Die kunnen dan je internetgedrag volgen en doorverkopen, of overhandigen aan overheidsinstanties bij wangedrag. Net zoals je ISP dat kan,

Tenslotte zijn VPN-providers regelmatig een doelwit van hackers, die met een succesvolle hack privégegevens van duizenden mensen kunnen opslaan.

Mijn advies is om niet zomaar een VPN-dienst te gebruiken. Vooral niet wanneer de dienst gratis is, met weinig uitleg over je privacy.

Gelukkig zijn er ook andere keuzes die prima als alternatief kunnen worden gebruikt. Uiteraard hebben alternatieven ook voordelen en nadelen. We gaan er wat dieper op in.

Alternatieven voor een VPN-verbinding

VPN's zijn dus niet zonder nadelen. Ze kunnen duur zijn en sommige houden logboeken bij van gebruikersactiviteit. Bovendien kunnen ze je internet vertragen, zijn ze niet allemaal foutloos, en werken niet met alle soorten internetverkeer.

Enkele veelvoorkomende alternatieven zijn Tor, een eigen VPN opzetten, of zelfs een VPN-router aanschaffen. Welke optie je ook kiest, onthoud dat er geen perfecte oplossing is.

Bedenkt ten eerste dat de meeste websites versleuteld zijn via HTTPS (slotje naast de website URL in je browser) zodat derde partijen niet kunnen meekijken.

Vind je dit niet genoeg, kies dan voor Tor (The Onion Router) om je online privacy te verbeteren. Download de gratis Tor-browser om anoniem te surfen op het internet. Tor werkt op Windows, Mac, Linux en Android.

Tor werkt met een encryptie via meerdere knooppunten. Deze methode wordt ook vaak gebruikt door journalisten en activisten om blokkades van landen te omzeilen. Het werkt anders dan een proxy, die gebruikt namelijk geen encryptie.

Een VPN is een betaalde dienst die werkt met servers van één bedrijf, terwijl Tor een gratis en open source dienst is die werk met een gedecentraliseerd netwerk.

Met voldoende technisch kennis kun je ten slotte zelf een VPN-verbinding opzetten als alternatief. Met een eigen VPN-server maak je dan een veilige internetverbinding.

Het opzetten kan met opensourcesoftware zoals OpenVPN of SoftEther en een Raspberry Pi. Let wel op: je eigen VPN-verbinding maken is niet eenvoudig.

Nog makkelijker dan zelf een server opzetten is een VPN-router. Je internetverkeer is dan via je eigen router beveiligd. Handig om zo vanaf elke plek via je VPN-router te verbinden.